Gelişimsel Pediatri

Klinik Hakkında

GELİŞİMSEL PEDİATRİ BİLİM DALI VE ÇALIŞMA ALANLARI

Gelişimsel Pediatri (Developmental-Behavioral Pediatrics); çeşitli nedenler ile gelişen, ömür boyu sürebilen ve çocukluk döneminde en sık rastlanan hastalık grubunu oluşturan gelişimsel sorunları veya bozuklukları olan çocuklara bütüncül yaklaşım verebilmek amacı ile Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilimi içinde kurulan bir bilim dalı, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlık alanının bir yan dalıdır.

Gelişimsel Pediatri Bilimi; temel olarak çocukların düşünme yetilerini, bilişsel becerilerini, dil – konuşma gelişimlerini, hareketlerini, duyularını, duygularını, onları destekleyen aileleri ve toplum ile ilişkilerini değerlendirir ve bu bağlantıların desteklenmesinde katkıda bulunur.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de çocukluk çağında mortalite hızı azalmakta, ancak morbidite ve engeller artmaktadır. Engelleri olan ya da engelli olma riskini taşıyan, gelişimsel tanı, tedavi ve izlem gerektiren çocukların oranı %13-17 olarak bildirilmektedir.

Gelişimsel Pediatri Hizmet Sunumu Kapsamı:

Gelişimsel Pediatri hizmetleri bütün çocukları içerir.

Üç grup çocuk bu hizmetlerden özellikle yararlandırılmalıdır:

1) Herhangi bir alanda gelişimsel gecikmesi, özel gereksinimi/engeli olan çocuklar;

2) Gelişim açısından zorluklar yaşayan çocuklar (örneğin erken doğan bebekler, süreğen hastalığı olan çocuklar);

3) Aileleri maddi, manevi zorlayan koşullar içinde yaşayan çocuklar (örneğin işsizlik, ebevnlerin bedensel, ruhsal hastalıkları, aile içi şiddet, göç).

Gelişimsel Pediatri öğretisi ve hizmetleri, aile merkezlidir. Bunun temeli, gelişimsel pediatri uzmanlarının, ailelerin çocuklarının asıl uzmanı olduğunun bilinci ile karşılıklı anlayış, saygı ve ortaklık ile çalışmalarıdır. Gelişimsel değerlendirmelerde aileler uzmanlarla gerçek birliktelikte yer alır. Ailelerin özgün, güçlü özellikleri, çocukları ile ilgili duyguları, düşünceleri, çözümleri, hayalleri, gereksinimleri Gelişimsel Pediatri uzmanlarının değerlendirme, izlem, öneri ve planlarını şekillendirir. Uzmanlar, bilimsel bilgi ve deneyimlerini çocuk ve aileye katarak, çocuğun ve ailenin işlevlerini, etkinliklerini, yaşama tam katılımlarını sağlamayı amaçlarlar. Çocuğun gereksinimi olan sağlık hizmetleri, eğitim ve sosyal hizmetler aile ile birlikte değerlendirilir, gerekli bilgilendirme, yönlendirme ve tedaviler planlanır, uygulanır.

Gelişimsel Pediatri’nin aşağıda belirtilen çalışma alanlarında hizmet sunumu mevcuttur.
a)      Erken çocukluk döneminde bir çocuğun gelişimini tüm alanları ile değerlendirilmesi ve desteklenmesi
b)     Erken çocukluk döneminde ev ortamında çocukların gelişimini destekleyen yaklaşımlar konusunda ailelere danışmanlık yapabilmesi
c)      Gelişimsel gecikmeleri erken, doğru ve etkili bir biçimde gereken tedavi hizmetlerine yönlendirebilmesi
d)     Gelişimsel sorunları olan çocukların işlev, etkinlik, katılım ve “çevresel” koşullarının güncel bilimsel yöntemler ile kapsamlı olarak değerlendirilmesi
e)      Gelişimsel riskleri olan çocuklarda engel gelişiminin önlenmesi
f)       Önlenemeyen sorunların erken tanısı
g)      Sorunların bütüncül tedavisi ve izlemi

Gelişimsel Pediatri’de Hizmet Sunulan Başlıca Hasta Grupları:

-          Özellikle preterm doğan riskli yenidoğanların gelişimsel izlemi
-          Down sendromu başta olmak üzere çocuğun zihinsel veya bedensel gelişimini etkileyen genetik sendromlar
-          Dil, konuşma veya iletişim alanlarında gelişim gecikmesi/geriliği olan çocuklar
-          0-3 yaşta otizm şüphesi olan veya konuşma gecikmesi yaşayan çocukların tanınması, tedavi için yönlendirme ve izlemlerin yapılması
-          Zihinsel yetersizliği olan çocuklar
-          Serebral palsi gibi çocuklarda hareket alanında etkilenmeye neden olan en sık nörogelişimsel bozukluk
-          Davranışsal yeme ve uyku sorunları yaşayan çocuklar
-          Kronik sistemik hastalığı nedeniyle gelişim geriliği riski taşıyan çocuklar

GELİŞİMSEL PEDİATRİNİN KISA TARİHÇESİ

DÜNYADA; Gelişimsel Pediatri (Developmental-Behavioral Pediatrics), pek çok ülkede pediatrinin yan dalı olarak yer almaktadır. Özgün uluslararası derneği (Society for Developmental-Behavioral Pediatrics), temel yayınları ve dergisi bulunmakta, ayrıca pediatri alan yazınında her yıl bu konu ile ilgili bilimsel makale yayınlanmaktadır. Gelişimsel Pediatri Yan Dalı’nın gelişmesi 1980’li yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) başlamıştır. Gelişimsel Pediatri’nin, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlığı sonrasında üç yıllık yan dal eğitimi mevcuttur.

Gelişimsel Pediatri alanında çalışmaların bulunduğu ülkelerden örnekler: Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Filipinler, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika,  Hindistan, Hollanda, Japonya, İngiltere, İsrail, İtalya, İsveç, Kanada, Malezya, Mısır, Norveç, Rusya, Suudi Arabistan, Tayland, Yeni Zelanda ve Yunanistan’dır.

IMG_0563_1.jpegTÜRKİYE’DE; Gelişimsel Pediatri eğitimi Yale Üniversitesi’nde Developmental-Behavioral Pediatrics alanında üç yıllık pediatri yan dal uzmanlık eğitimini tamamlayarak yetişen ve ardından bir yıl süre ile bu kurumda öğretim üyesi olarak çalışan Prof. Dr. İlgi Ertem’in Ankara Üniversitesi’ne dönüşü ile başlamıştır. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, 2000 yılında Gelişimsel Pediatri bilimine öncülük edecek alt yapıyı da kurmuştur. İlk açıldığı dönem olan 2002-2003 yılında Ankara Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı uzmanlarından Doç. Dr. Gülsüm Atay Gelişimsel Pediatri Yüksek Lisans Programını tamamlayarak, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Gelişimsel Pediatri Bölümünü kurmuş ve burada görev yapmaktadır. 2004-2006 yıllarında Uz. Dr. Derya Doğan, Uz. Dr. Bahar Bingöler, Uz. Dr. Özlem Ünal, Uz. Dr. Zeynep Eras eğitimlerini tamamlamışlardır. Doç. Dr. Derya Gümüş Doğan, İnönü Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’nda, Uz. Dr. Bahar Bingöler Pekcici, Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi’nde, Doç. Dr. Zeynep Eras, Dr. Zekai Tahir Burak Eğitim ve Araştırma Hastenesi’nde Gelişimsel Pediatri Bölümlerini kurmuşlardır. Uz. Dr. Özlem Ünal, Hacettepe Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları’nda Pediatrik Metabolizma yan dalını tamamlamıştır.2011 yılında Gelişimsel Pediatri Ankara Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarının Bilim Dalı olarak kabul edilmiştir. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Gelişimsel Pediatri Bilim Dalı’nın 17 yıl boyunca yaptığı uzun ve yoğun savunuculuk sonucunda,  6225 sayılı kanun 26.04.2011 tarihli resmi gazetede yayınlanarak Gelişimsel Pediatri, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları’nın yan dalı olarak kabul edilmiştir. Sonrasında, Yan Dal Uzmanlık Sınavı (YDUS-2012) ile Gelişimsel Pediatri Bilim Dalına ilk kez açılan kadrolara çocuk uzmanlarıyerleştirilmeye başlanmıştır. Bu alanda yan dal eğitimini tamamlayan ilk uzman olan Uz. Dr. Meltem Yenilmez; Ağustos - 2016’da T.C. Sağlık Bakanlığı İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde göreve başlamıştır.

Ülkemizde Gelişimsel Pediatri Hizmeti Alınabilecek Merkezler

DEVLET ÜNİVERSİTELERİ VE HASTANELERİNDE GELİŞİMSEL PEDİATRİ HİZMETLERİ

(Kuruluş sırasına göre)

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Gelişimsel Pediatri Bilim Dalı, ANKARA

Öğretim kadrosu:

Prof Dr İlgi Ertem

Doç Dr Bahar Bingöler Pekcici

Doç Dr Ezgi Özalp Akın

Yan dal uzmanlık eğitimi:

Uzm Dr Zeliha Yangınlar Brohi

Uzm Dr Rukiye Taş

Uzm Dr Tuğçe Güzelkaş

Uzm Dr Kezban Öztürk

Uzm Dr Hale Sandıkçı İskenderli

Uzm Dr Zehra Vatansever

Uzm Dr Derya Ay

Uzm Dr Ayşe Akkuş

Uzm Dr Efsun Korkmaz Seven

Uzm Dr Burcu Civelek Ürey

Çocuk Gelişimi Uzmanı

Canan Gül Gök

Esin Onarıcı

http://gelisimselpediatri.medicine.ankara.edu.tr/

İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Gelişimsel Pediatri Bilim Dalı, MALATYA

Öğretim kadrosu:

Prof Dr Derya Doğan

Dr Öğr Gör Akif Büyükavcı

Yan dal uzmanlık eğitimi:

Uzm Dr Tuğba Karaca Ahat

Uzm Dr Umut Durak

Uzm Dr Tuğba Yılmaz Gençler

SBÜ Dr Sami Ulus Kadın Doğum Hastanesi, ANKARA

Uzm Dr Fatma Neşe Onat

Çocuk Gelişimi Uzmanı:

Emel Akbaş

Saniye Mete

Derya Gökçin Mavi

Sekreter:

Ebru Atak

https://samiuluskdch.saglik.gov.tr/TR,181754/gelisimsel-pediatri.html

SBÜ Şişli Hamidiye Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, İSTANBUL

Doç Dr Gizem Kara Elitok

Çocuk Gelişimi Uzmanı:

Ebru Ayyıldız

Sümeyye Dilber

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Gelişimsel Pediatri Bilim Dalı, ANKARA

Öğretim kadrosu:

Prof Dr Elif Özmert

Yan dal uzmanlık eğitimi:

Uzm Dr Ece Naz Karakaya

Uzm Dr Ebru Cihan Çam

Uzm Dr Şuheda Su

Uzm Dr Nafiye Ünsal

Çocuk Gelişimi Uzmanı:

Gökçenur Özdemir

Klinik Psikolog:

Buse Şencan

Hemşire:

Gülşen Ay

Sekreter:

Sultan Şahin

Gazi Üniversitesi Hastanesi, ANKARA

Doç Dr Tuğba Çelen Yoldaş

https://hastane.gazi.edu.tr/tr/iletisim

T. C. Sağlık Bakanlığı İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Ve Cerrahisi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, İZMİR

Uzm Dr Meltem Yenilmez

Çocuk Gelişimi Uzmanı:

Nagehan Karataş Beyhan

Zeynep İlbilge Çelebi

https://behcetuzch.saglik.gov.tr/TR-770691/gelisimsel-pediatri.html

T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara Bilkent Şehir Hastanesi, ANKARA

Doç Dr Pelin Çelik

Uzm Dr Funda Akpınar

Uzm Dr Ayşe Mete Yeşil

Uzm Dr Emel Ömercioğlu

Uzm Dr Gamze Hayran

Yan dal uzmanlık eğitimi:

Uzm Dr Zeynep Arslan

Uzm Dr Fatma Zeynep Ünlü

Çocuk Gelişimi Uzmanı:

Gökçe Baykal Altunkaya

Ayşe Karakütük

Zeynep Özdereli

Meltem Bayram Şen

Dil Konuşma Terapisti:

Gözde Şahin

Sekreter:

Nesrin Koçaş

https://ankarasehir.saglik.gov.tr/TR,368720/cocuk-gelisimsel-pediatri.html

T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ANKARA

Uzm Dr Özge Balcı

Çocuk Gelişimi Uzmanı:

Serpil Özkoç

Betül Kıraçok

Ceren Özge Mercan

Hayrü Nisa Arslan

T.C. Sağlık Bakanlığı Kahramanmaraş Necip Fazıl Şehir Hastanesi, KAHRAMANMARAŞ

Uzm Dr Feyzullah Necati Arslan

https://necipfazildh.saglik.gov.tr/TR,419748/gelisimsel-pediatri-poliklinigimiz-hizmetinizde.html

SBÜ Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İSTANBUL

Uzm Dr Azize Büyükkoç

T. C. Sağlık Bakanlığı Mersin Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Gelişimsel Pediatri Ünitesi, MERSİN

Uzm Dr Evin İlter Bahadur

Çocuk Gelişimi Uzmanı

Ahmet Sayım

Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi, LEFKOŞA/KKTC

Uzm Dr Doğa Ceren Tekgüç

T. C. Sağlık Bakanlığı Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ŞANLIURFA

Uzm Dr Tuğba Yılmaz Gençler

T. C. Sağlık Bakanlığı Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi, DİYARBAKIR

Uzm Dr Şenay Güven Baysal

T. C. Sağlık Bakanlığı Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ADANA

Uzm Dr Halise Metin

T. C. Sağlık Bakanlığı Etlik Şehir Hastanesi, ANKARA

Doç Dr Gülsüm Atay

Uzm Dr Sıdıka Canan Atasoy

Çocuk Gelişimi Uzmanı:

Emel Akbaş

Hatice Kübra Ergün

Atiye Merve Yekeler

Duygu Eşiyok Ertunç

Bahar Aksoy

Beyza Nur Demirer

Şeyma Nur Baltacı

Fatma Ağırman

T. C. Sağlık Bakanlığı Bursa Şehir Hastanesi, BURSA

Uzm Dr Selin İnce Açıcı

Çocuk Gelişimi Uzmanı:

Hesna Bostancı

T. C. Sağlık Bakanlığı Gaziantep Şehir Hastanesi, GAZİANTEP

Uzm Dr Ayşen Akbaş

SBÜ. Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi, VAN

Uzm Dr Merve Çiçek Gündoğdu

T. C. Sağlık Bakanlığı Eskişehir Şehir Hastanesi, ESKİŞEHİR

Uzm Dr Tuğba Karaca Ahat

T. C. Sağlık Bakanlığı Konya Beyhekim Eğitim Araştırma Hastanesi, KONYA

Uzm Dr Umut Durak

T. C. Sağlık Bakanlığı Kayseri Şehir Hastanesi, KAYSERİ

Uzm Dr Nuran Çelenk

 

 

 

19 Ocak 2024