Hastanemizde transfüzyon hizmetleri kan bankacılığı ve transfüzyon tıbbı ile ilgili ulusal mevzuatı kapsamında yürütülmektedir. Kan hizmet birimlerinin faaliyetlerini ve transfüzyon sürecinin yasal gerekliliklerini tanımlayan bu mevzuat
- 5624 sayılı Kan ve Kan Ürünleri Kanunu
- Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliği (Resmi Gazete: 4.12.2008-27074)
- Ulusal Kan ve Kan Bileşenleri Hazırlama, Kullanım ve Kalite Güvencesi Rehberi (2016)
- Kan Hizmet Birimleri İçin Ulusal Standartlar Rehberi (2016)
- Kan Hizmet Birimleri İçin Kalite Yönetim Sistemi Rehberi (2016)
- Ulusal Hemovijilans Rehberi (2016)
olarak belirlenmiştir.
Ayrıca kan hizmet birimlerinde görev yapacak personelin özel eğitim almış olma zorunluluğu bulunmakta ve Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen bu eğitimler Kan Bankacılığı ve Transfüzyon Tıbbı Sertifikalı Eğitim Standartları uyarınca yetkilendirilmiş eğiticiler tarafından ve yetkilendirilmiş merkezlerde yürütülmektedir. Geçmişte eğitim merkezilerinden biri olan kurumumuz transfüzyon sayıları bakımından standartlarda belirtilen seviyenin altında kaldığından halen eğitim merkezi özelliğinde olmamakla birlikte transfüzyon merkezi sorumlu hekimi DEÜTF eğitimlerinde eğitici olarak görev yapmaktadır.
Hastanemizde transfüzyon hizmetlerinin yürütülmesi multidisipliner bir ekip ve yaklaşımla sağlanmaktadır.
Transfüzyon merkezi ilgili mevzuatı kapsamında acil haller dışında kan bağışı kabul edilmemekte, ihtiyacımız olan kan bileşenleri Kızılay Ege Bölge Kan Merkezi’nden tedarik edilmektedir. Transfüzyon merkezinde özel kan bileşenlerin hazırlanması ve kan bileşeni stok yönetimi yanı sıra immünohematolojik testler yapılmaktadır.
Nötropenik hastalar için Kızılay Ege BKM tarafından temin edilmeyen granülosit süspansiyonları kan bağışçısı seçimi, muayenesi ve hazırlığı transfüzyon merkezinde yapıldıktan sonra aferez işlemi terapötik aferez merkezinde yapılarak hazırlanmaktadır. Yenidoğan kan değişimleri (exchange transfüzyon) için eritrosit süspansiyonu ve eritilmiş TDP bileşenlerinin steril birleştirilmesi sağlanarak yeniden yapılandırılmış tam kan hazırlanmaktadır.
Kızılay Ege BKM’den tedarik edilen eritrosit süspansiyonu ve trombosit süspansiyonlarının transfüzyon merkezimizde steril koşullarda bölünmesi suretiyle pediyatrik transfüzyon için uygun hacimlerde bileşenler hazırlanmakta ve Kızılay Ege BKM’den tedarik edilen kan bileşeni sayısı ve maliyeti azaltılmaya çalışılmaktadır.
Kan bileşenlerinin ışınlama (gama irradiasyon) işlemi transfüzyon merkezimizde her gün/ her saat (7/24) düzeninde yapılmakta; Kızılay Ege BKM tarafından bu hizmet yeterli seviyede sağlanamadığından Tepecik E.A.H. ve İzmir E.A.H. tarafından gönderilen bileşenlerinin ışınlanma işlemi de bedeli mukabilinde transfüzyon merkezimizde yapılmaktadır.
Transfüzyon merkezimizde 7/24 rutin olarak ABO ve RH kan grubu belirlemesi, serolojik çapraz karşılaştırma direkt Coombs, indirekt Coombs (antikor tarama ve tanımlama testleri), antikor titrasyon belirlemesi rutin olarak yapılan immünohematolojik testler olup ABO alt grupların serolojik olarak belirlenmesi, zayıf D/parsiyel D ayrımı ve serotiplendirmesi, RH CE gruplarının belirlenmesi, ABO/RH dışı kan gruplarının belirlenmesi, adsorbsiyon-elüsyon testleri gibi çoğu kurumda rutinde uygulanmayan ileri immünohematolojik işlemler de gerektiğinde yapılmaktadır. Transfüzyon merkezimiz, yüklenici ile yapılmış sözleşmeye esas teknik şartname kapsamında Güney Sekreterliği hastaneleri transfüzyon merkezlerinden ileri immünohematolojik tetkik amacıyla gönderilen numuneler için referans immünohematoloji laboratuvarı olarak hizmet vermektedir. İmmünohematolojik testlerde sosyal güvenlik kurumuna fatura edilen tetkiklerin sayıları uyarınca yüklenici hak edişi hesaplandığından transfüzyon merkezimizde test verimliliği azami seviyede tutulmaktadır.
Transfüzyon merkezimizde gerçekleştirilen tetkikler aşağıda yer almaktadır:
- ABO/RH kan grubu (forward-reverse) belirlemesi
- ABO/RH kan grubu (yenidoğan) belirlemesi
- RH Alt grup belirlemesi
- Serolojik çapraz karşılaştırma
- İzohemaglütinin titrasyonu
- Minör kan gruplarının belirlenmesi
- Direkt Coombs- Poli/monospesifik
- İndirekt Coombs- Antikor tarama testleri
- Antikor tanımlama testleri
Transfüzyon merkezinde mesai saatleri çalışma sistemi immünohematoloji laboratuvarında asgari 2 teknisyen ve kan bileşeni işlem ve dağıtım en az 2 teknisyen olacak şekilde yürütülmekte; teknisyen sayısının uygunluğuna bağlı olarak immünohematoloji laboratuvarında 3. teknisyen ileri immünohematolojik incelemeler, kan bileşeni işlem ve dağıtım biriminde 3.teknisyen bağışçı hazırlık, ıuşınlama ve istatistik işlemlerinde destek elemanı olarak istihdam edilmektedir. Nöbetlerde ilgili mevzuatı uyarınca en az iki teknisyen görevde olacak şekilde hizmet sürdürülmektedir.
Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan Ulusal Hemovijilans Rehberi ile 2017 itibariyle zorunlu hale gelen; transfüzyon sürecinin kan bağışçısından başlayarak transfüzyon ve sonrasındaki etkilerini de içeren kapsamlı bir inceleme ve izlem süreci olan hemovijilans faaliyetleri hastanemizde 2007 yılından bu yana sürdürülmektedir. Ulusal Hemovijilans Rehberinin oluşma sürecinde Sağlık Bakanlığı Kan Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından pilot hastane olarak yer alan hastanemizde hemovijilans hizmetleri esasen hemovijilans koordinatörü ve hemovijilans hemşiresi tarafından hastane transfüzyon komitesi ve hemovijilans klinik sorumlularıyla eşgüdüm halinde yürütülmektedir. Sağlık Bakanlığı tarafından Bölge Hemovijilans danışmanı olarak da görevlendirilmiş olan Uzm. Dr. F. Yüce Ayhan hastane hemovijilans koordinatörü olarak, hemşire Hafize Sarıhan ise hemovijilans hemşiresi olarak görev yapmaktadır.
Hemovijilans faaliyetleri kapsamında tüm kan bileşeni transfüzyonları mevuzata uygun biçimde izlenmekte, kontrol edilmekte, istenmeyen etki ve olayların kayıt ve bildirimleri yapılmakta, kan bileşeni imha oranları izlenmektedir.